Voordat je een nieuwe Ellipta-inhalator gebruikt:

Wanneer de inhalator voor het eerst wordt gebruikt, hoeft niet gecontroleerd te worden of die goed werkt. De inhalator hoeft ook niet op een speciale wijze geprepareerd te worden voor gebruik. De Ellipta-inhalator is verpakt in een bakje samen met een zakje met droogmiddel om vochtigheid tegen te gaan. Eenmaal geopend dient het zakje met droogmiddel te worden weggegooid. Als de inhalator uit het bakje wordt gehaald, staat die in de 'gesloten' positie. De inhalator mag niet geopend worden totdat de patiënt klaar is om een dosis van het geneesmiddel te inhaleren.

Gebruik van de Ellipta-inhalator:

Als de beschermkap van de inhalator wordt geopend en gesloten zonder het geneesmiddel te inhaleren, zal de dosis verloren gaan. De verloren dosis wordt veilig vastgehouden in de inhalator, maar is niet meer beschikbaar om te inhaleren. Het is niet mogelijk om tijdens één inhalatie per ongeluk extra geneesmiddel of een dubbele dosis te nemen.

1) Hou de inhalator stevig rechtop vast.

2) Wanneer je klaar bent om een dosis te inhaleren mag je het beschermkapje openen. Schuif het beschermkapje volledig naar beneden tot je een "klik" hoort. Controleer of de dosisteller met één dosis verminderd is. Het geneesmiddel is klaar om te inhaleren.

Als de dosisteller niet aftelt wanneer je de "klik" hoort, zal de inhalator geen geneesmiddel afgeven.
Voor het eerste gebruik, toont de inhalator precies 30 dosissen. Hij telt af met 1 iedere keer dat je het beschermkapje opent. Wanneer er minder dan 10 dosissen in de inhalator zitten, is de helft van de dosisteller rood gekleurd. Nadat je de laatste dosis hebt gebruikt, is de helft van de dosisteller rood en wordt het nummer 0 weergegeven. Je inhalator is nu leeg. Als je de beschermkap hierna opent, verandert de dosisteller van half rood naar volledig rood.

3) Houd de inhalator bij je mond vandaan en adem zo diep mogelijk uit. Niet uitademen in de inhalator. Zo vermijd je dat de binnenkant van het toestel vochtig wordt en dat je het poeder wegblaast.
4) Neem een rechte houding aan. Plaats het mondstuk tussen de lippen en sluit je lippen er stevig omheen. Zorg ervoor dat de luchtopeningen niet bedekt zijn wanneer je de inhalator vasthoudt.

5) Adem eenmaal lang, krachtig, gelijkmatig en zo diep mogelijk in. Let erop dat u niet langs de neus inademt.

6) Haal de inhalator uit de mond. Houd je adem 5 tot 10 tellen in (tenminste 3-4 seconden) en adem daarna rustig uit. Niet uitademen in de inhalator.
Het kan zijn dat je het geïnhaleerde poeder niet proeft of voelt. Als je de gebruiksaanwijziging hebt gevolgd zit het geneesmiddel nu in de longen.
7) Hou de inhalator weer rechtop en sluit het beschermkapje volledig.

8) Spoel je mond goed met water na de inhalatie. Gorgel bij voorkeur tweemaal en spuw het spoelwater uit.
Reiniging:

Als u het mondstuk wilt schoonmaken, gebruik dan een droog doekje voordat je het beschermkapje sluit. Geen water of vloeistoffen gebruiken.

Bewaren:

Als de inhalator in de koelkast wordt bewaard, dan moet deze gedurende tenminste 1 uur voor toediening op kamertemperatuur kunnen komen. Het is echter best de Ellipta-inhalator op een droge plaats op kamertemperatuur te bewaren.

• Mijd ruimtes waar gerookt wordt. Laat niemand roken in ruimtes waar je vaak bent, bijvoorbeeld je eigen huis.
• Zorg ervoor dat je altijd een inhalator bij je hebt en neem op vakantie je geneesmiddelen mee.
• Vermijd stoffen die een allergische reactie opwekken. Ben je bijvoorbeeld allergisch voor huisstofmijt? Houd dan je huis zo veel mogelijk stofvrij. Zorg in ieder geval dat de slaapkamer schoon is. Leg geen tapijt op de vloer en koop anti-allergeen beddengoed. Ventileer je huis goed om schimmels en huisstofmijt weg te houden.
• Regelmatig sporten, vermindert de kans op een aanval en vermindert ook de hevigheid van de klachten. Je conditie verbetert, het is goed voor je ademhaling en luchtwegen en voor de ontspanning. Zorg bij het sporten steeds voor een goede ‘warming up’. Niet alle sporten zijn even geschikt. Sporten die in koude, droge lucht uitgeoefend worden (zoals ijsschaatsen, ijshockey, langlaufen), mijd je best. Adem, als het buiten koud is, liefst door je neus of draag een sjaal voor uw mond en neus. De ingeademde lucht is dan minder koud en daardoor minder prikkelend voor de luchtwegen. Ook sporten met een hoge adembehoefte laat je liever aan anderen over. Overleg met je longarts welke sporten goed voor je zijn en hoe intensief je mag sporten.
• Neem geen aspirine of andere ontstekingsremmers zonder advies van je arts.
• Als de aanvallen door stress worden opgewekt, probeer dan ontspanningsoefeningen te doen.
• Astma is meestal goed te behandelen. Geneesmiddelen kunnen astma niet echt genezen. Bij zorgvuldig gebruik van astmamedicatie kunnen de klachten wel verminderen of langdurig wegblijven. Het is ontzettend belangrijk om je medicatieschema goed vol te houden, ook al heb je een tijdje geen aanvallen meer gehad.
• De meeste geneesmiddelen bij astma worden door inademing (inhalatie) toegediend. Correct inademen van de medicatie is zeer belangrijk. Het gebruik van een inhalator lijkt eenvoudiger dan het is. Er bestaan immers verschillende inhalatiesystemen zoals puff- en poedersystemen. Bij een dosisaërosol (puff-systeem) moet je langzaam inademen, bij een poederinhalator doe je dit juist krachtig.  Als een inhalator verkeerd gebruikt wordt, komt het grootste gedeelte van het geneesmiddel in de mond en keel terecht, en niet in de longen.  Als je meerdere inhalators moet gebruiken, kan de volgorde van inhalatie van belang zijn (bijv. eerst een bronchodilatator of luchtwegverwijder, daarna een corticosteroïd). Ook is het voor sommige inhalators belangrijk om de mond na gebruik te spoelen en het spoelwater uit te spuwen. Vraag dus steeds raad aan je apotheker hoe je deze apparaatjes correct gebruikt.

Uitlokkende factoren mijden (niet-allergische prikkels)

 Mensen met astma zijn vaak extra gevoelig voor prikkels zoals cosmetica, inspanning, luchtvervuiling, geneesmiddelen, stoffen in de lucht, tabaksrook, virusinfecties, weersomstandigheden,... .

Wat kun je doen?

• Hypo-allergene verzorgingsproducten verkleinen de kans op een allergische reactie.
• Vermijd bij smog (luchtvervuiling) inspannende activiteiten. Overleg met je arts of je bij luchtvervuiling extra geneesmiddelen kunt nemen.
• Door je astma kun je overgevoelig zijn voor bepaalde geneesmiddelen zoals aspirine en soortgelijke pijnstillers (NSAID's). Voor deze geneesmiddelen zijn er goede alternatieven. Vraag meer advies aan je arts of apotheker.
• Bepaalde geneesmiddelen hebben een werking die precies tegengesteld is aan luchtwegverwijders. Dit geldt voor bètablokkers, een geneesmiddel tegen hoge bloeddruk, hartklachten en glaucoom. Deze middelen kunnen benauwdsheidsklachten geven als bijwerking.
• Zorg voor een goede ventilatie in de keuken tijdens het koken. Zet de afzuigkap aan voor je gaat koken en laat hem een kwartier na het koken aanstaan. Zet eventueel een raam open.
• Kies voor schoonmaakmiddelen en wasmiddelen met een neutrale geur.
• De geur van drukinkt kan lastig zijn. Een truc is om de krant te strijken. Tegenwoordig kun je de krant ook op Internet lezen.
• Zorg dat gas- en oliekachels een goede afvoer hebben. Laat deze kachels regelmatige controleren, zeker één keer per jaar.
• Uit nieuwe, gelijmde meubels, laminaat, spaanplaten, triplex of isolatiemateriaal kan een bepaald gas vrijkomen, formaldehydegas, waar je overgevoelig voor kunt zijn. Als je merkt dat dit het geval is, kies dan voor andere materialen. Als dit niet kan, ventileer voldoende.
• Vermijd ruimtes waar gerookt wordt. Laat niemand roken in ruimtes waar je vaak bent, bijvoorbeeld je eigen huis.
• Een virusinfectie kan bij mensen met astma de klachten verergeren. Laat elk jaar een griepvaccin zetten.
• Bij vochtig en koud weer, raken de luchtwegen geprikkeld en kan kortademigheid ontstaan. Dat geldt ook voor temperatuurschommelingen. Vermijd een plotselingen overgang van een warme naar een koude omgeving of omgekeerd.

Uitlokkende factoren mijden (allergische prikkels)

Wat kun je doen?

Bij een pollenallergie:

• Houd in de lente en zomer ramen en deuren gesloten.
• Probeer aan het einde van de ochtend en het begin van de avond, als de meeste pollen in de lucht zitten, binnen te blijven. Verlucht je huis na een regenbui,'s morgens vroeg (voor 9u) of 's avonds laat (na21u, laagste pollenconcentratie).
• Houd de pollenkalender in de gaten.
• Houd tijdens het rijden de ramen van de wagen gesloten en schakel de airco en ventilatie uit. Er bestaan ventilatiesystemen met een pollenwerende filter.
• Draag buiten een zonnebril tegen irritatie van de ogen. Vermijd het dragen van contactlenzen. Hierop kunnen allerlei deeltjes zich vastzetten.
• Vermijd hoog gras en plaatsen waar gras wordt gemaaid. Laat het gras maaien aan iemand anders over.
• Vermijd tijdens de zomer te sporten in openlucht.
• Neem na een wandeling een douche om de pollen te verwijderen. Was je kleren sneller, maar laat ze niet aan de buitenlucht drogen.
• Wrijf niet in je ogen. Verminder de irritatie liever door te spoelen met lauw water of een vochtig washandje op je ogen te leggen.
• Je kunt je vakanties aan zee of in het gebergte plannen, de pollenconcentraties zijn daar lager.
• Voorkom actief en passief roken. Rook kan de overprikkelbaarheid van de luchtwegen doen toenemen.

Bij een huisstofmijtallergie:

• Laat het bed de hele dag onopgedekt. Zo kan het afkoelen en het vocht kan verdampen. Was de lakens elke week op meer dan 60°C.
• Geef de voorkeur aan synthetisch beddengoed. De matras, het hoofdkussen en het dekbed overtrek je met een speciale hoes die de lucht en het vocht doorlaat, maar de uitwerpseldeeltjes van de huisstofmijt weerhoudt.
• Verkies synthetisch dekbedden. Was deze minstens drie maal per jaar op meer dan 60°C.
• Slaap met het slaapkamerraam open, zodat de slaapkamer ook 's nachts goed wordt geventileerd.
• Kies voor vloerbekleding die je met warm water kan afwassen. Verwijder tapijten.
• Plaats de kleerkast indien mogelijk buiten de slaapkamer. Plaats zo weinig mogelijk meubilair in de slaapkamer.
• Geen boeken, planten, speelgoed of knuffeldieren op de slaapkamer. Als je knuffels niet warmer dan 60°C kan wassen, kun je ze ook 48uur in de diepvries bewaren.
• Kies voor gordijnen of overgordijnen in synthetisch materiaal, was ze om de drie maanden.
• Verlucht regelmatig het huis. Een goede ventilatie is vooral belangrijk bij dubbele beglazing omdat de binnenste glasruit warm blijft en de condensatie zich bij voorkeur voordoet op stoffen in de kamer. Dit doet de vochtigheid toenemen. De luchtvochtigheid houd je best laag (relatieve luchtvochtigheid beneden 55%). Gebruik de verwarming ook zo min mogelijk.
• Laat tijdens en een tijdje na het douchen of het baden de deur dicht, maar een raam open, zodat het meeste vocht meteen naar buiten gaat en zich niet in huis verspreidt.
• Kleed je aan en uit buiten de slaapkamer.
• Vermijd het gebruik van sterk geurende producten.
• Dweil de vloer twee maal per week. Stof af met een vochtige doek. Schud het beddengoed buiten uit. Vermijd overmatig gebruik van de stofzuiger omdat hierdoor allerlei deeltjes terug in de omgevingslucht kunnen terechtkomen.
• Laat geen dieren in de slaapkamer toe.
• Zorg voor een maximale lichtinval in huis, vooral in de slaapkamers.

Bij een allergie voor schimmels:

• Verlucht badkamers en afgesloten ruimtes in huis.
• Verwijder vochtig behang, beschimmelde planten en voedingswaren.
• Verban luchtbevochtigers.
• Vermijd overdreven isolatie.
• Vermijd boswandelingen na mist of regen. Raak dode of rottende bladeren niet aan.

Bij een allergie voor huisdieren:

• Vermijd elk contact met huisdieren en de voorwerpen waar het dier mee in aanraking komt.
• Bevochtig éénmaal per week de pels van het dier met lauw water.

In sommige gevallen is het noodzakelijk een arts te raadplegen.

Deze informatie is bedoeld als ondersteuning voor U die de diagnose van COPD gekregen heeft.  Belangrijk is dat deze informatie niet bedoeld is als vervanging van een raadpleging bij de arts. Bedenk ook bij het lezen dat uw gezondheidstoestand anders kan zijn dan in de teksten wordt beschreven, iedere patiënt kent immers zijn eigen specifieke ziekteverloop. Bij vragen of twijfel contacteer steeds uw apotheker en/of huisarts.

Wat is COPD ?

COPD is een aandoening van de luchtwegen. Bij COPD raken vooral de kleine vertakkingen van de luchtwegen door een voortdurende ontsteking blijvend beschadigd. Daardoor werken uw longen steeds minder goed. U krijgt last van benauwdheid, hoesten en opgeven van slijm. Het ademen gaat vaak gepaard met gepiep en gebrom. U wordt sneller kortademig en moe, vooral bij inspanning zoals de trap oplopen. Verkoudheid, griep en andere luchtweginfecties geven bij u meer klachten en gaan minder snel over. Bij mensen met COPD gaat de lichaamsconditie achteruit. Bij de één geleidelijk, bij de ander zeer snel. Sommigen kunnen daarbij ernstig afvallen. Hun spieren worden steeds slapper en dunner. Een klein eindje lopen kost dan al heel veel inspanning.

Adviezen

U kunt zelf veel doen om te voorkomen dat uw klachten optreden of verergeren. Niet roken is het belangrijkste. Zorg verder voor voldoende lichaamsbeweging en probeer uw algemene conditie te verbeteren. Eet gezond en probeer een gezond lichaamsgewicht te behouden. Laat u ieder jaar tegen de griep inenten.

Vermijden van prikkels

De belangrijkste prikkel die klachten veroorzaakt is rook. Stop daarom met roken en vraag anderen in uw omgeving niet te roken. U kunt ook gevoelig zijn voor andere prikkels in de lucht zoals verf-, bak- en braadlucht. Als reactie op deze prikkels kunt u benauwd worden en hoesten. Daarom is een goede ventilatie van uw woon-, slaap- en werkruimte belangrijk. Zorg voor een goede afzuiginstallatie in de keuken of zet het raam open tijdens het koken. Soms kan het helpen van werk of hobby te veranderen om bepaalde prikkels te vermijden.

Verbeteren van uw conditie

Zorg voor voldoende lichaamsbeweging, bijvoorbeeld door een half uur per dag te fietsen, te wandelen of te zwemmen. Daardoor verbetert uw algemene conditie en kunnen uw klachten op den duur verminderen. Als u niet gewoon bent om extra te bewegen, is het verstandig om langzaam op te bouwen. Bijvoorbeeld met een wandeling van een 5-tal minuten. Wandel elke dag een stukje verder. Heeft u te weinig lucht om hieraan te beginnen ? Of bent u bang dat u te weinig lucht krijgt ? Zorg dan dat u dit bespreekt met uw arts. Dan bekijken we of er een manier van bewegen is die beter bij u past en waarbij u uw conditie toch kunt versterken. Als u nood heeft aan begeleiding kan de kinesist of fysiotherapeut u helpen bij het verbeteren van uw conditie. Hij of zij kan u ook laten zien hoe u het best ademhaalt. Het gevoel van benauwdheid kan hierdoor verminderen.

Gezond gewicht

Bij overgewicht kan afvallen helpen uw algemene conditie te verbeteren. Dit lukt het best door gezond te eten en meer te bewegen. Sommige mensen met COPD moeten juist opletten dat ze niet teveel afvallen. Vooral als u mager bent of merkt dat u magerder wordt, is het belangrijk dat u gedurende de dag voldoende eet: ten minste drie keer per dag een gezonde maaltijd.

Griepprik

Als u COPD heeft, kunt u door een virusinfectie van de luchtwegen zoals griep, ernstig ziek worden. Bij herhaalde infecties kan de conditie van de luchtwegen slechter worden. Laat u daarom ieder najaar tegen de griep inenten. Daarmee helpt u ernstige complicaties van de griep te voorkomen.

Heeft u nog vragen ?

Aarzel niet om contact op te nemen met uw apotheker en/of arts.

Brandveiligheid bij gebruik zuurstof

Bij het gebruik van zuurstof bestaat groot brandgevaar. Daarom wordt er bij zuurstoftherapie extra aandacht besteed aan de brandveiligheid. Gebruikt u zuurstof? Dan geldt het volgende voor u:

• U moet zelf minstens drie maanden gestopt zijn met roken.
• Er mag in huis beslist niet meer gerookt worden. U kunt eventueel stickers in uw huis hangen met de tekst ‘Roken verboden’.
• U moet uw brandverzekering én de plaatselijke brandweer inlichten; als u dit niet doet en er gaat iets mis, kan de verzekering een vergoeding weigeren. Zuurstof kan zelf niet branden, maar zorgt er wel voor dat andere stoffen spontaan kunnen ontbranden. Pas daarom op met vet, boter, olie en alcohol. Gebruik paraffinevrije crèmes, lipbalsem en dergelijke.
• Blijf tijdens zuurstofgebruik één meter verwijderd van elektrische apparaten (scheerapparaat, haardroger, …).
• De longverpleegkundige (eventueel van de thuiszorg) of uw leverancier kunnen u meer informatie geven.
• Als u in huis zuurstof gebruikt, mag u niet binnen drie meter van open vuur komen (bijvoorbeeld kaarsjes, gasfornuis).
• De zuurstofcontainer mag niet bij een warmtebron geplaatst worden (radiator, open haard, kaars,…).

Heeft u nog vragen ?

Aarzel niet om contact op te nemen met uw apotheker en/of arts.